"Przekrój", 1999

ANDRZEJ BOGUNIA-PACZYŃSKI

Archiwariusz, czyli "detektyw starego Krakowa"

Kim jest: dokumentalistą, polonistą i historykiem, badaczem dziejów Krakowa doby autonomii, specjalizującym się w historii fotografii, inżynierii miejskiej, automobilizmu i awiatyki.

Szkoły: Liceum B. Nowodworskiego (1962-66), Warszawska Ciężka Brygada Saperów w Kazuniu (1968-70), Uniwersytet Jagielloński (1970-75).

Udowodnił, że: pierwszy na ziemiach polskich pokaz samojazdu benzynowego odbył się na krakowskich Błoniach (1895); pierwszy polski "Regulamin dla automobilów" opracował Magistrat stoł. król. miasta Krakowa (1903); krakowski mechanik z ul. Floriańskiej Wincenty Schindler był pierwszym Polakiem, który montował i karoserował - sprowadzane z fabryki "Cottereau" w Dijon - automobile (1903-06); w Krakowie po raz pierwszy zastosowano eksperymentalnie automobile dla potrzeb służb komunalnych (1907-08); pierwsze polskie zrzeszenie automobilistów - Galicyjski Klub Automobilowy - powstało w Krakowie (1908); pierwsze w miastach polskich autoomnibusy wprowadzono w Krakowie na linii Salwator - Dworzec Kolejowy (1911); pierwszy polski samochód osobowy "Star" zbudowano na Półwsiu Zwierzynieckim (1912); pierwszą polską fabrykę samochodów - karosernię i montownię "Steyrów" - uruchomiono na Dębnikach (1921).

Nie tylko automobile: Zastrzega się, że nie jest historykiem techniki motoryzacyjnej, a badanie i opisywanie początków automobilizmu traktuje jako przyczynek do dziejów Krakowa i Galicji. Za najciekawsze uważa śledzenie i poznawanie losów ludzi, stąd liczne poszukiwania i publikacje biograficzne, poświęcone mniej lub bardziej znanym krakowianom (m. in. W. Rzewuskiemu, M. Mądrzykowskiemu, W. Ustyanowiczowi, B. Saloniemu, W. i R. Schindlerom, A. Wyrwiczównie, B. Ubryk, W. Kossakowi, H. Rubinstein), które zjednały mu miano "detektywa starego Krakowa".

Plany: Otwarcie Autorskiej Sceny Dokumentu i Faktów ARCHIVARIUM; pierwsze premiery: "Na tropie Heleny Rubinstein" (duodram dokumentalny), "Dookoła Wojtek albo konie, kobiety i automobile w życiu malarza" (autobiodrama), "Adolf Nowaczyński - satyryk z Podgórza rodem (odczyt ilustrowany). Sponsorzy poszukiwani!

Marzenie: Napisać wodewil.

Ostatnia praca: "Cracovie Automobile. Początki motoryzacji w Krakowie (1895-1918)"- autorska wystawa dokumentalna inaugurująca działalność Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie.

Na warsztacie: II tom "Ilustrowanego pitavala krakowskiego". 

Wielka radość: Córka Barbara dostała się do "Nowodworka". Semper in altum!

Rozmawiała Izabela Bodnar